Temel İslam Bilimleri muhteva ettiği disiplinler itibarıyla İlahiyat eğitiminin önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Arap Dili ve Belagatı, Tefsir, Hadis, Fıkıh, Tasavvuf, Kelam, İslam Mezhepleri Tarihi gibi çalışma alanlarını içeren bu anabilim dalı, dini asıl kaynaklarından hareketle ortaya koyma ve yorumlama noktasında büyük önem arz etmektedir. Tarihi süreçte dini; Kur’an ve hadisler doğrultusunda sahih olarak anlamaya dönük çabalar hız kazanmış ve belirli metodolojilere sahip birçok disiplin ortaya çıkmıştır.

Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı Doktora programı; içerisinde yer alan bilim dallarıyla; inanç, ibadet, hukuk, ahlak esaslarına dair on dört asırlık İslam ilim ve kültür mirasını, İslam’ın ana kaynaklarına dayanarak akademik bir bakış açısıyla ele alıp incelemeye imkan sağlamış olacaktır. Geçmişin mirasını hakkaniyet ve ilmi disiplin çerçevesinde analiz etmekle birlikte modern çağın bilgi ve teknolojik gelişmelerinden de yararlanarak, dinin müntesiplerini veya toplumu doğrudan veya dolaylı olarak ilgilendiren modern sorunlara çözüm üretmek ilgili programın temel amaçları arasındadır. Ayrıca Temel İslam Bilimlerinin bilimsel bir araştırma alanı olarak ele alınmasına ve dinin birey, toplum, kültür ve tarihle karşılıklı ilişkileri üzerinde bilimsel bir perspektifle araştırma yapılmasına imkân verilmiş olacaktır. Çünkü ilahiyat fakültelerinin bilimsel bir yapı kazanarak nesnel ve evrensel üniversite yapısı içinde temsil edilmeleri hususunda Temel İslam Bilimleri mühim bir role sahiptir. Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı Doktora Programı’yla gerek tarihsel ve aktüel, gerekse kuramsal ve uygulamalı bilimsel araştırmalar yapılması, böylece özelde Üniversitemizde, genelde ise ülkemizde bilimsel çalışmaların artmasına katkı sağlanması istenmektedir. Temel İslam Bilimleri alanı bakir çalışma konuları ile araştırmacıları beklemektedir. Zira günümüz Fıkıh ve Kelam problemleri bu alanların başında gelmektedir. Bu kapsamda Arap Dili, Fıkıh, Tefsir, Hadis, Kelam, Tasavvuf ve Mezhepler Tarihi alanlarında yapılacak olan kuramsal ve uygulamalı çalışmalarla İslâm’ın doğru ve ana kaynağından anlaşılması başta olmak üzere; hem Türk kültürüne, İslam kültürüne ve evrensel kültüre hem de yerel ve evrensel ölçekte akademik bilgi birikimine katkı sağlanacak, böylece din ile birey, toplum, hukuk, kültür, eğitim, siyaset, ekonomi, sanat arasındaki karşılıklı ilişkilerde problem olarak ön plana çıkan sorunların çözümüne zemin hazırlanacaktır.

Gerek Türkiye içinde gerekse Türkiye dışında (Arap ülkeleri ve Avrupa’da) temel İslam bilimleri alanında işbirliğini artırmak, Farabi, Erasmus Pragramı ve AB çerçevesinde ortak programlar ve akademik faaliyetlere katılabilmek için Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı’nda lisansüstü programa ihtiyaç duyulmaktadır. Zira Fıkıh, Tefsir, Hadis, Arap Dili ve Belagatı, Mezhepler Tarihi gibi uzmanlık alanları Arap ülkelerindeki ilahiyat fakülteleri, Avrupadaki teoloji ve oryantalizm kürsüleriyle yakından ilişkili alanlardır. Dolayısıyla söz konusu bilim dallarını kapsayan Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı Doktora programı Arap Ülkeleri ve Avrupa üniversiteleriyle ilişkileri artırmaya, öğrenci ve öğretim üyesi değişimi programlarını gerçekleştirmeye zemin hazırlayacaktır.

İlahiyat Fakültesi mezunlarının istihdam alanlarının, öncelikle Diyanet İşleri Başkanlığına bağlı olarak yürütülen din hizmetleri ile Milli Eğitim Bakanlığına bağlı orta dereceli öğretim kurumlarındaki Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersleri ve İmam-Hatip Liselerindeki meslek dersleri öğretmenliği alanları olduğu bilinmektedir. Ayrıca İlahiyat Fakülteleri, öncelikle kendi bünyelerinde istihdam edilecek akademik personelin yetiştiği temel kaynak konumundadır. Ülkemiz nüfusunun giderek artması, paralel olarak bu alanlarda istihdam edilecek nitelikli personele duyulan ihtiyacı da artırmaktadır. Bu kapsamda Kur’an kursu, cami, okul ve derslik sayılarındaki artışlar bu kurumlardaki görevlilere duyulan ihtiyacın da artmasına neden olmaktadır. Açılması tasarlanan program ile bu alanlarda görev yapan görevlilerin daha nitelikli hale getirilmesi hedeflenmektedir.

Sosyal bilimler doğrudan transfer edildiğinde; olumlu yönlerle birlikte olumsuz yönlerin de transfer edilme riskini taşıyan bir alandır. Dolayısıyla her toplumun kendi dini ve kültürel yapısına uygun, özgün bir sosyal bilim üretimi yapması zorunludur. Bu durum göz önünde bulundurulmadan yapılacak bir sosyal bilim üretimi hem dinin yanlış telakki edilmesine ham de toplumda ciddi kargaşa ve anlaşmazlığa sebep olacaktır.